تیمی که امروز به نام باشگاه فرهنگی - ورزشی استقلال ایران شناخته می شود یکی از قدیمی ترین تیمهای فوتبال ایران است که افتخارات زیادی را یدک می کشد. اگر ثبت رسمی این باشگاه را با نام "استقلال" تولد اسمی آن بدانیم، مرتکب اشتباه بزرگی شده ایم چرا که اگر به دنبال واقعیت تشکیل این مجموعه باشیم، باید به زمان خیلی گذشته برگردیم، زمانی که ورزش فوتبال از جایگاه ویژه ای در ایران برخوردار نبود.

در سال 1323 تعدادی از دوچرخه سواران با سابقه که عناوین قهرمانی کشوری را در اختیار داشتند، تصمیم گرفتند با ایجاد مرکزی برای گردهمایی دوستانه، پایه های یک تشکل صنفی را برپا کنند. این مرکز، مکان تصمیم گیری و سازماندهی در مورد امور مرتبط به دوچرخه سواری بود. اغلب این دوچرخه سواران نظامی و دانشجو بودند و نام دفتر مرکزی خود را "کلوپ دوچرخه سواران" انتخاب کردند.

فعالیتهای کلوپ دوچرخه سواران از سال 1324 هجری شمسی وارد مرحله تازه ای شد و این در شرایطی بود که باشگاه "تور" که توسط مرحوم دانایی فرد تشکیل و هدایت می شد، پس از شکست دادن تیم کارگر آبادان مورد توجه مسئولان دوچرخه سواران قرار گرفت و طی مذاکراتی موافقت شد که تیم "تور" با نام دوچرخه سواران وارد عرصه رقابتها شود.

پس از پایه گذاری دوچرخه سواران پنج نفر به نامهای نواب (دوچرخه ساز)، میرزایی (نجار)، خشایی(نگهبان بانک)، خسروانی (افسر) و جانانپور (کارمند تربیت بدنی) تیم دوچرخه سواری باشگاه را بنیان گذاری کردند و پس از سپری شدن چند ماه به پیشنهاد "عمو اوغلی" قرار شد که در کنار تیم دوچرخه سواری یک تیم فوتبال نیز با همان نم به وجود آید که این موضوع، به تایید سایر اعضای باشگاه خصوصاً زنده یاد علی دانایی فرد قرار گرفت و پس از آن دوچرخه سواران رسماً موجودیت خود را اعلام کرد و در همین بین، چند تن از بازیکنان سرشناس تیم فوتبال نادر از جمله مهندس جاویدان به تیم فوتبال دوچرخه سواران پیوستند و نام این تیم در هیات فوتبال استان تهران ثبت گردید.

به هر حال باشگاه استقلال با نام اولیه «دوچرخه سواران» در چهارم مهرماه سال 1324 هجری شمسی پایه گذاری شد و در طول همه این سالها حتی یک روز از فعالیت باز نایستاده است.این بزرگترین افتخار برای باشگاهی است که با جذب بهترین و با اخلاق ترین بازیکنان، خود را به عنوان سرآمد باشگاههای ایران و آسیا مطرح کرده است. موسسان باشگاه به دلیل علاقه به ورزش دوچرخه سواری، نام این باشگاه را دوچرخه سواران گذاشتند و پس از آن رقابت اصلی در فوتبال ایران از سال 1325 بین تیمهای «دوچرخه سواران»، شاهین، سرباز و دارایی بود.

با انتخاب پیراهن و پرچم آبی رنگ به عنوان نماد اصلی این باشگاه، استقلال پا به عرصه ای گذاشت که کمتر کسی در آن روز تصور می‌کرد این تیم بتواند در آینده ای نه چندان دور به افتخاراتی بزرگ دست یابد.

در ابتدا تنها رشته فعال باشگاه، دوچرخه سواری بود. اما در مدت زمان بسیار کوتاهی ورزشهای والیبال، بسکتبال، وزنه برداری، کشتی، پینگ پنگ، شنا و فوتبال نیز فعالیت خود را در باشگاه دوچرخه سواران آغاز کردند. هنوز چهار سال از تشکیل تیم فوتبال دوچرخه سواران نگذشته بود که پرویز خسروانی در سال 1328 امتیاز باشگاه دوچرخه سواران را به نام خود به ثبت رساند و این تیم به "تاج" تغییر نام پیدا کرد. طبق سوابق وا اسناد موجود، تاریخ تغییر نام باشگاه به "تاج"، اول اسفندماه سال 1328 هجری شمسی می باشد.

از دلایل اصلی تغییر نام باشگاه می توان به طرز تفکر عده کثیری از علاقه مندان به ورزش اشاره کرد. زیرا باشگاه دوچرخه سواران در تمامی رشته های ورزشی فعالیت داشت، اما عده قابل توجهی از مردم بر این باور بودند که اعضا دوچرخه سواران می بایست دوچرخه سوار باشند. بنابراین اعضای هیات مدیره این باشگاه که متشکل از آقایان «پرویز عمواوغلی، گرائیلی، ملکی، علی دانایی فرد و سید آقا جلالی» بودند، تصمیم گرفتند نام دیگری را برای باشگاه انتخاب کنند. پس از بحث و گفتگوی فراوان و رای گیری بین اعضای هیات مدیره نام «تاج» تصویب و به ثبت رسید.

هیات مدیره باشگاه تاج از افرادی چون «امیر اسدالله علم» - نخست وزیر وقت ایران – به عنوان رئیس هیات مدیره- تشکیل یافت و بودجه قابل توجهی را برای باشگاه تاج منظور کرد. ضمن آنکه سروان پرویز شیخان به عنوان مدیر باشگاه تاج مشغول به فعالیت بود.

باشگاه تاج سپس با تلاشهای پرویز خسروانی و اسداله علم در نزدیکی باغ امین الدوله (دروازه شمیران) صاحب باشگاه آبرومندی شد.

در ادامه و پس از 29 سال، در سال 1357 هجری شمسی متعاقب با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران و با مشورت تعدادی از بازیکنان قدیمی این باشگاه، از جمله کردنوری و جلالی، تیم تاج تغییر نام پیدا کرد و این بار یک اسم ماندگار و فراموش ناشدنی به نام «استقلال" بر این تیم گذارده شد.

لازم به یادآروی است که پس از انقلاب اسلامی، پرویز خسروانی – مدیر باشگاه تاج- از ایران خارج و باشگاه استقلال به سازمان تربیت بدنی جمهروی اسلامی ایران سپرده شد. ضمن آنکه تمامی امکانات باشگاه تاج پس از پیروزی انقلاب به تصرف دولت درآمد و باشگاه استقلال بعد از آن روزهای سختی را پشت سرگذاشت.

استقلال افتخارات فراوانی را برای میلیونها هوادار خود و فوتبال ایران به ارمغان آورد که تاکنون نه تنها در ایران، در قاره کهن آسیا نیز کمتر باشگاهی موفق به کسب آن شده است. اگرچه اکنون بعضی از بنیان گذاران و بازیکنان اولیه و بسیاری از هواداران سالیان گذشته این باشگاه روی در نقاب تیره خاک کشیده اند ولی خدمت و تلاشها و از خود گذشتگی های پیشکسوتان وبازیکنان استقلال هر یک همچون بنای یادبودی برای نسل جدید خود نمایی می کند.

دوچرخه سواران آن روز، تاج روزگاز بعد و استقلال امروز هر یک بخشی از تاریخ پر افتخار باشگاهی است که با وجود فراز و نشیبها ، هر روز برشمار هوادران آن افزوده می شود. استقلال تمامی موجودت فعلی خود را مدیون مرحوم علی دانایی فرد است که همزمان با تاسیس و دوچرخه سواران به این تیم پیوست و تمامی عمر خود را صرف ترقی و پیشرفت آبی پوشان و تعلیم و تربیت جوانان این آب و خاک کرد. وی در سال 1358 عالم خاکی را به شوق دیدار معبود ترک کرد و چشم از دنیا فروبست. روحش شاد و یادش برای همیشه گرامی باد.

باشگاه استقلال در ثبت شرکتها، به عنوان موسسه فرهنگی- ورزشی استقلال تهران ثبت شده است که سرمایه اولیه آن یک میلیون ریال بود.

باشگاه استقلال بنا به شرایط مقتضی از پنج آرم بر روی پیراهن خود به عنوان نماد باشگاه استفاده کرد که دو آرم مربوط به زمان تشکیل تیمهای دوچرخه سواران و تاج بود و سه آرم دیگر پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی برای استقلال برگزیده شد.

کسب مقامهای متعدد از میادین داخلی و آسیایی از استقلال تیمی رویایی و پرافتخار در سطح ایران و آسیا ساخته است که شاید ساختن چنین مجموع ای فقط در رویا برای تیمهای دیگر ممکن باشد

افتخارات :

لیگ برتر ایران :

(جام منطقه‌ای، جام تخت جمشید، جام قدس، جام آزادگان، جام خلیج فارس)

8 بار قهرمانی در سال های : ۹۲-۹۱ ،۸۸ -۸۷، ۸۵-۸۴، ۸۰-۷۹، ۱۳۷۶، ۱۳۶۸، ۱۳۵۳، ۱۳۴۹

8 بار نایب قهرمانی در سال های : ۱۳۵۲، ۱۳۷۰، ۱۳۷۳، ۷۸-۷۷، ۷۹-۷۸، ۸۱-۸۰، ۸۳-۸۲، ۹۰-۸۹

جام حذفی :

6 بار قهرمانی در سال های : ۱۳۵۵-۵۶، ۱۳۷۴-۷۵، ۱۳۷۸-۷۹، ۸۱-۸۰، ۸۷-۸۶، ۹۱-۹۰

3 بار نایب قهرمانی در سال های : ۶۹-۶۸، ۷۸-۷۷، ۸۳-۸۲

جام باشگاه‌های آسیا :

2 بار قهرمانی در سال های : ۹۱–۱۹۹۰، ۱۹۷۰

2 بار نایب قهرمانی در سال های : 19۹۹–۱۹۹۸، ۹۲–۱۹۹۱

2 بار مقام سومی در سال های : ۰۲–۲۰۰۱، ۱۹۷۱

به قلم سلمان قشنگ

منبع:

کانون هواداری باشگاه استقلال تهران