باشگاه تراکتورسازی تبریز یکی از معتبرترین باشگاه های ایران است که در سال ۱۳۲۹ به همت مدیرانی علاقمند و ورزش دوست چون مهندس راستگار وحسین اردبیلی با امکانات اولیه تشکیل گردید. در تشکیل تیم تراکتورسازی تبریز آقای رضا نحوی با همکاری سایر ورزشکاران زحمات زیادی را متحمل شده و جذب فوتبالیست های مطرح تیم تراکتور سازی تبریز به عهده این شخص واگذار شده بود. در اولین تیم تراکتورسازی تبریز بازیکنانی چون حسام گلزار، حمید علاف بنایی، یعقوب آباذری، رضا فروغی ، صمد رسولی ، داریوش حاج رشیدی، رحمان قرقیش ، سید افصحی و … حضور داشتند. این تیم در اولین سال حضور در مسابقات باشگاهی تبریز بعد از ماشین سازی به مقام دوم رسید. اولین سرمربی رسمی باشگاه تراکتورسازی تبریز آقای اسماعیل هاشمی بود که نقش بسزایی در شکل گیری تیم ایفا کرد .درسال ۱۳۵۰ با حضور مرحوم صمد پور صمدی در باشگاه تراکتورسازی بعنوان سرپرست تیم و بیوک صباغ بعنوان مربی، تیم تراکتورسازی تبریز مقام اول تبریز را کسب نمود. در سال ۱۳۵۱ تکرار قهرمانی باعث گردید که مجبوبیت این تیم نوپا صد چندان شده و در بازی های این تیم سکو های استادیوم باغشمال مملو از هواداران این تیم گردد. در همین سال آقای بیوک صباغ مسولیت فنی تیم را برعهده داشت و همچنین در صورت احساس نیاز ، به عنوان بازیکن ، تیم را همراهی میکرد.

در سال ۱۳۵۲ تیم تراکتورسازی تبریز بعد از قهرمانی در مسابقات منطقه ای کشور که در تبریز برگزار شد ، با پیروزی بر تیم برق شیراز به مسابقات دسته اول کشور (جام تخت جمشید) راه یافت. در همین سال این تیم با قهرمانی سه سال پشت سرهم به عنوان قهرمان کاپ سه ساله را از آن خود نمود. تیم تراکتورسازی تبریز در بازی فینال منطقه ای ، در بازی رفت ، که در شیراز برگزار شد، نتیجه بازی را سه بر یک واگذار نمود، ولی در تبریز با یک بازی ایده آل نتیجه دور رفت را جبران و در نهایت کار به بازی سوم در تهران کشیده شد. و نهایتاً تیم تراکتورسازی تبریز با گل دقیقه ۸۹ حسنعلی خان گام به جام تخت جمشید راه پیدا کرد.

در سال ۱۳۵۳ تیم تراکتورسازی تبریز با مربیگری محمد بیاتی و سرپرستی صمد پورصمدی اولین حضور خود در جام تخت جمشید را تجربه کرد و در خاتمه جزو سقوط کنندگان به دسته دوم قرار گرفت. در سال ۵۶-۱۳۵۵ سکان رهبری تیم تراکتورسازی تبریز به استاد حسین فکری سپرده شد که تیم تراکتورسازی تبریز پس از تیم های پاس ، پرسپولیس ،تاج و ملوان به مقام پنجم کشور دست یافت در این بازی ها علاوه بر آقای فروغی آقای یعقوب شارقی نیز استاد فکری را همراهی می کردند. در فصل ۵۷-۱۳۵۶ جام ششم تخت جمشید، این تیم شاهد شکوفایی بازی کنان بومی بود و مسئولین سعی داشتند بیشتر از بازیکنان بومی استفاده نمایند، که با درایت و کاردانی حسین فکری و صمد پور صمدی این کار انجام گرفت و در حالیکه تیم با انجام ۷ بازی در رده های بالای جدول بود ، با شروع انقلاب شکوهمند اسلامی بازی ها بصورت نیمه تمام رها شد لازم به یاد آوری است که در شکل گیری اساسی تیم از سال ۵۰ تا ۵۸ مرحوم صمد پور صمدی نقش حیاتی و اساسی را ایفا نمود و تاسیسات ورزشی فعلی باشگاه مدیون زحمات بی پایان و شبانه روزی آن مرحوم است. در سال ۵۸ اولین دوره مسابقات قهرمانی کشور بصورت منتخب استان ها در تهران برگزار گردید . تیم تراکتورسازی تبریز در سال ۱۳۵۹ در رقابت های باشگاهی تبریز به دسته دوم سقوط نمود . در آن موقع باشگاه زیر نظر روابط عمومی اداره می شد . ولی با گذشت زمان و زحمات بی پایان آقایان هدلیت ماهاباد پور ، مجید سوزنده ، احمد رزمی ، قاسم آهنگر ، این تیم از بدترین شرایط به اوج رسید و به کمک مردانی چون حسین نورمحمدزاده ، حسن آذر نیا ، علی رضا نجف لو و یوسف شفیعی تیم شکل واقعی خود را پیدا کرد.

درسال ۱۳۶۰ تیم تراکتورسازی تبریز قهرمان دسته دوم تبریز شد و به دسته ی اول بازگشت در سال های ۱۳۶۱ و۱۳۶۲ این تیم مقام قابل توجهی را کسب ننمود با پایان یافتن این دوره از مسابقات دوران شکوفایی تیم تراکتور سازی تبریز از سال ۱۳۶۳با قهرمانی در باشگاه های تبریز شروع شد و در سال های ۱۳۶۴ و۱۳۶۵ به مقام های دوم و سوم را به دست آورد. در سال ۱۳۶۶ باحمایت های بی دریغ مدیریت باشگاه تلاش و یکدلی بازیکنان تیم تراکتورسازی دوباره به مقام قهرمانی دست یافت. تیم تراکتور سازی تبریز با قهرمانی در سال ۱۳۶۷ به لیگ قدس راه پیدا کرد و در سال ۱۳۶۸ بامربیگری حسن آذرنیا و با پیروزی بر ماشین سازی برای سومین سال پیاپی قهرمان استان گردید. در سال ۱۳۶۹ آقای کریم پاداش مسولیت باشگاه تراکتورسازی تبریز را عهده دار شد و در این سال پس از تیم ماشین سازی به مقام دوم لیگ استان دست یافت.

در سال ۱۳۷۰ تیم تراکتورسازی تبریز با مربیگری جواد موسوی نژاد قهرمان سوپر لیگ استان گردید و توانست جواز ورود به جامع آزادگان را به دست آورند و در همین سال با بهره برداری کامل از تاسیسات باشگاه چارت سازمانی تربیت بدنی تصویب شد و آقای سعید مویدفر به سمت رئیس شورای تربیت بدنی برگزیده شد. پس از این تحولات قدم های بسیار موثری برای بهبود ورزش بخصوص رشته فوتبال برداشته شد. در پی این تغییر و تحولات آقای واسیلی گوجا از کشور رومانی بعنوان مربی انتخاب گردید و سرپرستی تیم به آقای یعقوب شارقی سپرده شد . واسیلی گوجا ، بعنوان یک مربی اروپایی ، توانست با بهره گیری از امکانات موجود و با تمرینات اصولی و علمی تیم تراکتورسازی تبریز را به یک تیم مطرح در کشور تبدیل نماید . به تدریج این امکان فراهم شد که بازیکنان صرفاً به تمرینات فوتبال پرداخته و فارغ از مسائل کاری آن را دنبال نمایند ، در حالی که در دوره های قبلی ، بازیکنان که اکثراً در استخدام شرکت بودند، هفته ای سه جلسه و پس از پایان کار اداری در تمرینات شرکت می کردند . بدین ترتیب تیم تراکتورسازی تبریز جزو اولین تیم هایی است که قبل از اینکه مسابقات باشگاهی در ایران بصورت نیمه حرفه ای در آید به صورت تیمی کاملاً حرفه ای در مسابقات لیگ حضور یافته است.

تیم تراکتورسازی تبریز در سال ۱۳۷۱ به مقام نهم لیگ آزادگان دست یافت ، ولی با تمرینات مستمر (حدود بیست ساعت تمرین در هفته) توانست به لحاظ تاکتیکی و تکنیکی به حدی رشد پیدا نماید که در سال ۱۳۷۲ به عنوان تاکتیک پذیرترین تیم ایران شناخته شود و مقام سوم لیگ را کسب نماید. در این دوره سرپرستی تیم بر عهده صمد رسولی یکی از پیشکسوتان تیم تراکتورسازی تبریز بود. در همین سال آقای کاظم امانمی بعنوان رئیس سازمان فوتبال مشغول به کار گردید. درسال ۱۳۷۳ ایوان دیمیترو رومانیایی به جای واسیلی گوجا سرمربی تیم تراکتورسازی گردید و در مسابقات لیگ آزادگان نتوانست به نتایج قابل قبولی دست یابد. و در نهایت به دسته دوم سقوط نمود . در همین سال در بازی های جام حذفی تیم تراکتورسازی تبریز بعد از بهمن تهران نایب قهرمان جام حذفی کشور گردید. سال ۱۳۷۴ تیم تراکتورسازی با واسیلی گوجا به موفقیت های دیگری دست یافت . این تیم باصعود به لیگ آزادگان در مسابقات جامع میلز هندوستان بعنوان نماینده ی ایران شرکت نمود و توانست مقام قهرمانی این دوره از مسابقات هندوستان را به ایران ارمغان بیاورد . در سال ۱۳۷۵ واسیل گوجا جای خود را به محمد حسین ضیلیی داد که در نهایت تلاش مربیان و بازیکنان این تیم نتیجه ای بهتر از رده ی یازدهم به دست نیاورد .

در سال ۱۳۷۶ تییبلف آذربایجانی سرمربیگری تیم تراکتور سازی تبریز را بر عهده گرفت با وجود این که این سرمربی دارای مدارک بالای مربیگری بود نتایج قابل قبولی به دست نیاورد و در پنج بازی مانده از لیگ از کار بر کنار شد و دوباره محمد حسین ضیایی مسولیت فنی تیم را برعهده گرفت . در سال ۱۳۷۷ فیروز کریمی سرمربی تیم تراکتورسازی تبریز شد ولی نتوانست به نتایج قابل قبولی دست یابد و پس از بازی دهم در دور برگشت استعفا کرد وپنج بازی باقی مانده را به ستار نوبری سپرد. در سال ۷۸ و ۷۹ محمد حسین ضیایی مجدداً مربیگری تیم تراکتورسازی تبریز را بعهده گرفت در پایان فصل دو بازی مانده به پایان رهبری تیم را رضا وطنخواه برعهده گرفت و تیم تراکتورسازی جزو دو تیم آخر جدول شد. در سال ۱۳۸۰ که اولین دوره لیگ برتر بود تیم تراکتورسازی تبریز یکی از چهارده تیم شرکت کننده در لیگ برتر بود. در سال ۱۳۸۳ برای اولین بار در تاریخ این باشگاه میدن دروپ سرمربی سرشناس آلمانی مربیگری تیم تبریزی را برعهده گرفت. در این سال عوامل و مسائلی باعث شد که امید های حضور این تیم در لیگ برتر به یاس تبدیل شود. تغییرات در کادر فنی ادامه داشت و در سال ۱۳۸۴ فرشاد پیوس هدایت این تیم را برعهده گرفت.

تیم تراکتورسازی تبریز با پیوس نتایج خوبی کسب نمود و به صعود به لیگ برتر امیدوار بود ولی در پلی اف شکست خورد. در سال ۸۵ نیز تراکتورسازی در پلی اف مقابل شیرین فراز کرمانشاه از صعود به لیگ برتر باز ماند. درسال ۸۶ مربیگری تیم تراکتورسازی تبریز به احد شیخ لاری سپرده شد ولی نتیجه ای حاصل نگردید تا اینکه این تیم درسال۸۷ به فراز کمالوند تحویل داده شد در پایان این فصل تیم تراکتورسازی با حمایت های بالای هواداران سرانجام به لیگ برتر سعود کرد . تراکتورسازی با تلاش های سرمربی در سال ۱۳۸۸ توانست در لیگ بماند و در لیگ دهم با حمایت های مدیریت باشگاه و هواداران و سرمربیگری فراز کمالوند از تیم های مدعی آسیا باشد پابپای قهرمانان لیگ تا مقام ۴ در جدول رده بندی بالا بیاید و آسیایی شود.

هواداران تیم تراکتورسازی تبریز

تراکتورسازی پرتماشاگرترین تیم لیگ برتر در فصل‌های ۱۳۸۷-۱۳۸۸ و ۱۳۸۹-۱۳۹۰ است. تیم تراکتور سازی تبریز در میان ۱۸ تیم لیگ برتر تنها تیمی است که دارای کانون هواداران بصورت رسمی می باشد و هواداران پس ۴۰ سال پس از تاسیس این باشگاه دارای کانون هواداران شدند. تیم تراکتور سازی تبریز تنها تیم شهرستانی است که بیش از ۴۰۰ هزار نفر هوادار رسمی دارای کد هواداری دارد و تنها تیم شهرستانی که در پایتخت دارای زمین چمن اختصاصی و کانون هواداران می باشد و اینها حاصل تلاش مدیران لایقی همچون محمد حسین جعفری مدیرعامل باشگاه است. لازم به ذکر است که باشگاه تراکتورسازی تبریز علاوه برفوتبال در سایر رشته ها نیز فعالیت دارد این باشگاه از بدو تاسیس تاکنون در ورزش کارگری نیز سرمایه گذاری نموده و موفقیت های بزرگی نیز بدست آورده است.

نمادهای تیم تراکتور سازی تبریز

تیم تراکتور سازی تبریز در بین هوادارانش به «تراختور» معروف است.برخی نیز آنان را «گرگ های سرخ» می‌نامند. شعارهایی از قدیم در میان هوادارن تراکتورسازی در ورزشگاه رواج دارد که مشهورترین آن‏‏‎ها «داغلاری سؤکر…»، «ئیل یاتار، طوفان یاتار، یاتماز تراختور بایرقی» و «یاشاسین آذربایجان» هستند.

بازیکنان تیم ملی تراکتور سازی

اولین کاپیتان تاریخ تیم ملی از تراکتورسازی محمد نصرتی مدافع با تجربه تیم ملی ایران در شصت و دومین بازی ملی خود برای اولین بار بازوبند کاپیتانی تیم ملی را در دیدار مقابل ایسلند بر بازو بست و نام خود را در تاریخ فوتبال ایران ثبت کرد . این برای اولین بار است که یک بازیکن از تیم تراکتورسازی تبریز در یک بازی ملی رسمی کاپیتانی تیم ملی را تجربه می کند.

مربیان تیم ملی تراکتور سازی

حسین فکری، واسیلی گوجا، تد دومیترو، واسیلی گوجا، فیروز کریمی، بوریس تیبیلوف، محمدحسین ضیایی، مهدی نوع‌بشر، رضا وطنخواه، محمود یاوری، حسن آذرنیا، احد شیخ‌لاری، واسیلی گوجا، حمید علیدوستی، محمدحسین ضیایی، ارنست میدندروپ، فرشاد پیوس، علیرضا پورمند، احد شیخ‌لاری، فراز کمالوند، امیر قلعه نویی.

افتخارات :

• 2 عنوان نایب قهرمانی در لیگ
• 1 عنوان سومی در لیگ
• 2 عنوان نایب قهرمانی در جام حذفی
• 4 عنوان قهرمانی در منطقه
• 2 عنوان قهرمانی در استان
• 1 عنوان نایب قهرمانی در استان
• 3 عنوان قهرمانی در تبریز
• 2 عنوان نایب قهرمانی در تبریز
• 1 عنوان سومی در تبریز
• 1 عنوان قهرمانی در جام میلز هندوستان
• 1 عنوان قهرمانی در جام سرداران شهید آذربایجان
• 1 عنوان نایب قهرمانی در جام سرداران شهید آذربایجان

به قلم سلمان قشنگ

منبع :

کانون هواداری باشگاه تراکتور سازی تبریز